DERDE DEEL.
KRUIPENDE DIEREN.—VISSCHEN.—INSECTEN.—LAGEREDIEREN.
ZUTPHEN.—P. VAN BELKUM Az.
[1]
Algemeene beschouwingen over den bouw en delevenswijze der Kruipende Dieren.
De naam Amphibia („aanweerszijden”—zoowel in ’t water als op hetland—„levende”) of Tweeslachtigen werd door Linnaeus,den grondlegger van de hedendaagsche wetenschappelijke dierkunde,gekozen tot aanduiding van een groep van Gewervelde Dieren, die menvroeger deels tot de „Viervoetigen”, deels tot de„Wormen” rekende. Cuvier vervingden naam Amphibia door dien van „KruipendeDieren”—„Reptilia”.Latere onderzoekers hechtten aan de verschillen van vorm, vanlichaamsbouw en vooral van ontwikkelingsgang, die bij deze wezensvoorkomen, grootere waarde dan hieraan tot dusver was toegekend enverdeelden hen in twee klassen, die zij met de reeds vroegeruitgedachte namen „Reptiliën” of „KruipendeDieren” en „Amphibiën” of „TweeslachtigeDieren” bestempelden. Deze verdeeling wordt tegenwoordig algemeenaangenomen. De scheiding tusschen beide groepen is zelfs scherpergeworden: de klasse van de Kruipende Dieren wordt nog tot de Hoogstontwikkelde Gewervelde Dieren gerekend, terwijl de Amphibiën metde Visschen als de Laagst ontwikkelde groep van de eerste enbelangrijkste hoofdafdeeling van het dierenrijk worden beschouwd.
De Kruipende Dieren (Reptilia) zijn „koudbloedige” GewerveldeDieren, die in alle levenstijdperken door longen ademen, dus geengedaantewisseling ondergaan, een hart bezitten, waarvan de voorkamersof boezems meestal volledig, de kamers daarentegen meestal onvollediggescheiden zijn en welker lichaam bekleed is met door de huid gevormdeschubben en platen van hoorn of van hoorn en been. Met de uitdrukking„koudbloedig” wordt bedoeld, dat de temperatuur van hetbloed steeds afhangt van die der omgeving en slechts weinig hooger isdan deze; men zou ze dus eigenlijk „dieren met veranderlijketemperatuur” moeten noemen. De gestalte der Kruipende Dieren iszeer verschillend; sommige hebben een rondachtig of schijfvormigafgeplat lichaam, bij andere is het in de lengte gerekt en wormvormig;bij gene wordt het gesteund door pooten, bij deze niet; pooten vindtmen ook bij die, welke den overgang vormen tusschen de genoemdeuitersten. De hals is bij sommige zeer kort en onbeweeglijk, bij anderelang en buigzaam. Zij, die met pooten voorzien zijn, hebben ergewoonlijk vier.